H ακριβής προέλευση του Collie είναι τυλιγμένη στο σκοτάδι. Έχουν γίνει πολλές έρευνες, οι περισσότερες αποβλέποντας στην κερδοσκοπία. Η λέξη «κόλλεϊ» είναι τόσο ασαφής ως φυλή η ίδια. Το όνομα γράφεται με πολλούς και διαφόρους τρόπους: Coll, Colley, Coally και Coaly. Σε γενικές γραμμές, η πιο αποδεκτή προέλευση της λέξης είναι "Coll" - η αγγλοσαξονική λέξη για το "μαύρο".
Τον 18ο αιώνα, το φυσικό σπίτι του Rough Collie ήταν σε ορεινές περιοχές της Σκωτίας, όπου είχε χρησιμοποιηθεί για αιώνες ως ένα τσοπανόσκυλο. Τα τότε Κόλλευ ήταν πιο μεγάλα από τα σημερινά αποδεκτά. Κάποια στιγμή η βασίλισσα Βικτώρια απέκτησε ένα βασιλικό κόλλευ, εξού και η μετέπειτα ονομασία του και έγινε μόδα. Από τσοπάνη και άγριο σκυλί έγινε σκυλί διαμερισμάτων. Κρατάει ακόμα το σύρσιμο με την κοιλιά για να περνά κάτω από χαμηλά εμπόδια και για να μαντρώνει πρόβατα.
Το κόλλευ έχει τρίχωμη γούνα με πλούσιο τρίχωμα στο στήθος και κάτω από την κοιλιά και στην ουρά του. Ελαφρά σπαστά αυτιά στις άκρες τους και μεγάλη μακριά μουσούδα για αυτό και πολλοί σύγχρονοι χαριτολογώντας το λένε "μακριά μύτη". Είναι ένα πανέξυπνο σκυλί, όχι όσο το μπόρντερ κόλλευ, αλλά και αυτό είναι έξυπνο και προσαρμόσιμο σκυλί. Μέσα σε διαμέρισμα είναι πολυ προσεκτικό με το χώρο και με τα παιδιά.
Μερικά κρατάνε ακόμα την αγριάδα της ράτσας του και θέλουν απαλό χειρισμό και απαλό χέρι, όχι συμμόρφωση με βίαιες μεθόδους. Χρειάζονται καθημερινό βούρσισμα και αρκετή βόλτα για να μην πλήττουν και γίνουν καταστροφικά ή μελαγχολικά. Γενικά το κόλλευ χρειάζεται την ανθρώπινη παρουσία και προσοχή για πολλές ώρες της μέρας. Είναι από τα σκυλιά που μπορούν να προσφέρουν υπηρεσία στον άνθρωπο ως οδηγοί τυφλών ή βοηθώντας άτομα με κινητικά προβλήματα και βέβαια είναι ένα σκυλί συντροφιάς που δύσκολα θα σε προδώσει.
